Muzeum na Pawiaku – Przewodnik po Warszawie
Muzeum na Pawiaku to miejsce szczególne dla naszej współczesnej historii. Udostępnione dla zwiedzających, odsłania skalę okrucieństwa zadawanego Polakom począwszy od rozbiorów, kończąc na powstaniu warszawskim. Przewodnik po Warszawie opowie o kolejnych fazach istnienia placówki, szczególnie koncentrując swoją narrację na okresie II wojny światowej.
Wybudowany w latach 30’tych XIX wieku na potrzeby więzienia kryminalnego, szybko przemianowano nieoficjalnie na więzienie śledcze i polityczne. W pawiackich murach poddawano carskiej opresji uczestników powstania styczniowego i ruchów niepodległościowych. Początek wieku XX przyniósł masowe aresztowania działaczy Organizacji Bojowej PPS’u, ale również organizacji narodowych i ludowych. Kolejny mroczny rozdział w historii Pawiaka rozpoczął się na jesieni 1939 roku, kiedy hitlerowscy okupanci przemianowali placówkę na niemieckie więzienie polityczne.
Słynni więźniowie Pawiaka
Wśród ok. 100 tys więźniów z czasów niemieckiej okupacji, możemy wymienić legendarnego prezydenta Warszawy – Stefana Starzyńskiego. Celem niemieckiej polityki było unicestwienie polskiej elity również wśród sportowców, o czym świadczy aresztowanie i zamordowanie w lesie w Palmirach, medalisty olimpijskiego Janusza Kusocińskiego. Osadzonym na Pawiaku był bohater książki Kamienne na Szaniec – Jan Bytnar „Rudy”, oraz słynny lekarz, pisarz i pedagog Janusz Korczak.
Ekspozycja stała prezentuje kilka pomieszczeń, w tym cele, zlokalizowane w przyziemiu d. budynku Pawiaka. Mimo całkowitego zniszczenia dokonanego przez okupantów w sierpniu 1944 roku, udało się zgromadzić wiele pamiątek po więzionych osobach,w tym zdjęć, dokumentów, drobnych przedmiotów osobistych.
Lekarze Pawiaka
Prezentowana w poprzednich latach ekspozycja czasowa, której część możemy zobaczyć na stałe w Muzeum, poświęcona została pawiackim lekarzom. Śmiało można określić tych wyjątkowych ludzi mianem bohaterów. Ich rola wykraczała daleko od oficjalnych obowiązków, wyznaczonych przez niemieckie władze okupacyjne. Zapraszamy do poznania ich historii, niezwykle niebezpiecznej misji jakiej postanowili się podjąć, bez wahania ratując ludzi przed tzw. rozwałką, czy wywózką do obozów. Wśród ocalonych znalazły się dzieci urodzone już na Pawiaku. Pamiętajmy, że choć oficjancie Pawiak był placówką dla „polskich bandytów”, w jej murach przetrzymywane były całe rodziny.
Zobacz więcej: